Geboeid door museum de Gevangenpoort

Een rondleiding door Museum De Gevangenpoort in Den Haag is geen straf. Zeker niet met zo'n enthousiaste, deskundige en humorvolle gids als Yvo. Vanaf de start op de overdekte binnenplaats boeit hij je met zijn woorden, neemt je mee naar de 13de eeuw en laat je pas weer los in de 21ste eeuw. Zijn passie voor geschiedenis en kunst draagt hij graag en met kennis van zaken op zijn publiek over. Yvo doet het gidsen als vrijwilliger naast zijn fulltime baan in Amsterdam. Hij is dan ook alleen op zondagen, om de twee weken, in actie te zien in Den Haag.

Boek hier je ticket voor de Gevangen Poort online

Grootste collectie straf-en martelinstrumenten van Nederland 
Vroeger vormde het gebouw waarin het museum gevestigd is de imposante hoofdpoort tot het kasteel van de Graven van Holland in Den Haag, 's Graven-Hage, nu bekend als het Binnenhof. In de vijftiende eeuw werd de Voorpoort een gevangenis. De graven van Holland gingen in die tijd het kasteel steeds meer als hun vaste woning gebruiken en vonden het onaangenaam dat er gevangenen vast zaten onder hun huis.

In 1828 kwam de Poort leeg te staan en sinds 1882 is de Gevangenpoort een museum met een indrukwekkend verhaal.



Verschil tussen arm en rijk
Je gids neemt je na een uitvoerige introductie mee naar de cellen van de armen. Dit zijn niet meer dan kleine donkere ruimtes zonder verwarming, zonder licht, alleen stro om op te zitten en één wc voor minimaal 16 man. Je  kwam alleen de cel nog uit voor je vonnis.



De rijke gevangen hadden een eigen kamer, met eigen meubilair en een eigen bediende. Om dit voorrecht 'te genieten' moesten ze wel flink in de beurs tasten. Bekende rijke gevangen uit de geschiedenis van 'De Poort' zijn onder meer de Nederlanders Cornelis de Witt en Dirk Volckertszoon Coornhert. 



De martelgang van Cornelis de Witt
Helemaal onderin de Gevangenpoort bevindt zich de pijnkelder, ook wel de kamer voor scherp verhoor genoemd: de enige plek waar de beul martelde om een verdachte tot een bekentenis te dwingen. In deze ruimte staan nog steeds de martelinstrumenten die de beul gebruikte.

Ook Cornelis de Witt is hier gemarteld. Hij heeft geen krimp gegeven, hoe goed de beul ook zijn best deed hem een bekentenis af te dwingen. De doodstraf werd echter toch voltrokken. Op de Plaats, naast de Gevangenpoort, staat het standbeeld van Cornelis de Witt waar hij met zijn vinger de plek aanwijst waar hij vermoord is. 



Gezegden in de Nederlandse taal
De tijden zijn in Nederland gelukkig veranderd, maar onze taal kent nog steeds sporen van dit wrede verleden (dat onze voorouders trouwens heel gewoon vonden), zoals: 'de één z'n dood is de ander z'n brood', 'voor paal staan', 'een blok aan je been', 'het vuur na aan de schenen leggen' en 'voor schut staan'. Ben je nieuwsgierig naar de herkomst van deze gezegden? Ook daar vertelt je gids over en hij laat het je ook zien. Met de bijpassende verhalen, die je niet snel zult vergeten. 



Adres: Museum de Gevangenpoort, Buitenhof 33, Den Haag
Openingstijden: 7 dagen per week van 11.00-17.00 uur

Volgend artikel: Escher in het Paleis
Vorig artikel: Galerij Prins Willem V



(foto's Albert van den Boomen)

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!