Expositie Max Beckmann

Locatie: Kunstmuseum Den Haag

Met zijn unieke verbeelding van de ruimte behoort Max Beckmann tot de meest eigenzinnige en unieke kunstenaars van de twintigste eeuw. Vooral de manier waarop hij de ruimte weergeeft, of eigenlijk manipuleert, is uniek. Van de vroege monumentale, traditionele composities tot scherpe kaders, hoekig en vervreemdend perspectief, opstapelingen, afsnijdingen en opvallende formaten. Koortsachtige voorstellingen soms, met ontelbaar veel objecten en figuren in vaak afgebakende, benauwende ruimtes. In de tentoonstelling Universum Max Beckmann onderzoekt Kunstmuseum Den Haag het oeuvre van de schilder aan de hand van zijn verbeelding van de ruimte.

Max Beckmann (1884-1950) stopt zijn schilderijen barstensvol beelden en betekenissen, die niet direct te ontrafelen zijn; een bijzondere beeldtaal, die hij ontwikkelt op basis van talloze bronnen (literatuur, religie, mythologie) en eigen observaties. In zijn schilderijen volgt Max Beckmann de traditionele genres van de schilderkunst: portretten, stillevens, landschappen (met ook zee- en stadsgezichten) en mythologische en historische voorstellingen. Het vernieuwende en moderne van zijn werk zit dus niet zozeer in zijn onderwerpskeuze, maar juist in zijn uitwerking daarvan.



Nederland
Toen de nazi's in Duitsland aan de macht kwamen vluchtte Beckmann samen met zijn vrouw Quappi naar Nederland. Hier schilderde hij verschillende zeegezichten: Scheveningen, Zandvoort, plekken waaraan hij dierbare herinneringen koestert. Hij wilde vanuit Nederland doorreizen naar Parijs of New York, maar door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog was dat niet mogelijk. Noodgedwongen vestigt de kunstenaar zich in Amsterdam, waar hij aan het Rokin een woning met studio kan betrekken.

Deze gedwongen ‘isolatie' leidt tot de meest productieve fase uit Beckmanns leven. Hier perfectioneert hij zijn nu zo herkenbare vormentaal. Vervreemdende composities, waarin het beeldvlak totaal gevuld is; ambitieuze composities, imposante formaten, figuren en objecten op elkaar gepropt. Na de oorlog lukt het Beckmann dan toch om naar de Verenigde Staten te emigreren. Hij krijgt een aanstelling aan de Washington University in Saint-Louis, later ook in New York. Hij overlijdt in New York in 1950.



Max Beckmann en Kunstmuseum Den Haag 
Tussen 1921 en 1926 verwerft het museum in Den Haag vijf lithografieën van Max Beckmann uit de periode 1921-1923; de eerste aankopen van zijn werk in Nederland. Pas na zijn dood, in 1956, is in Den Haag een grote overzichtstentoonstelling van zijn werk te zien. In dat jaar verwerft het museum het eerste schilderij van Beckmann voor de collectie: Klein café, draaideur (1944). In 2021 heeft het daar een tweede schilderij aan kunnen toevoegen: Baders met groene kleedcabine en schippers met rode broek, geschilderd in 1934 na een bezoek aan de Nederlandse kust.

Universum Max Beckmann toont een dwarsdoorsnede van het oeuvre van een unieke schilder. De tentoonstelling laat de wereld zien door de ogen van Max Beckmann, die met een bijzondere, persoonlijke beeldtaal en eigenzinnige verbeelding van de ruimte, betekenis geeft aan de chaos van de moderne wereld om hem heen.

Universum Max Beckmann
Kunstmuseum Den Haag
27 januari 2024 t/m 20 mei 2024